Jak powstają kolory

Kolory są tak oczywistym składnikiem naszego życia, że rzadko zastanawiamy się nad sposobem ich powstawania. Zaczynamy się zastanawiać dopiero wtedy, gdy przyjdzie nam stworzyć "dzieło", którego jednym z elementów jest kolor. Możemy je podzielić na grupy kolorów podstawowych, drugorzędnych oraz trzeciorzędnych.

Kolory podstawowe to te, które nie powstały w wyniku mieszania innych. Jeśli zmiesza się je w różnych ilościach, można otrzymać niemal nieskończoną liczbę barw. Trzy podstawowe kolory pigmentów to żółcień, czerwień i błękit.
Kolory drugorzędne powstające w wyniku zmieszania dwóch sąsiednich barw podstawowych. Efektem poszczególnych połączeń barw podstawowych są następujące kolory drugorzędne: fiolet (czerwień+błękit), oranż (żółcień+czerwień), zieleń (błękit+żółcień). Aby otrzymać czysty kolor drugorzędny, należy barwy podstawowe zmieszać w równych proporcjach.
Kolory trzeciorzędne to, jak sama nazwa wskazuje, trzecia kategoria na kole kolorystycznym. Mieszczą się pomiędzy każdą z barw podstawowych i drugorzędnych. Każdy kolor trzeciorzędny uzyskuje się mieszając podstawowy z najbliższym drugorzędnym. Czyli kolor trzeciorzędny to barwa drugorzędna składająca się w jednej trzeciej z podstawowej i w dwóch trzecich z innej. Istnieje sześć kolorów trzeciorzędnych. Poza powyższym podziałem, kolory możemy również podzielić na ciepłe, zimne lub neutralne.

Kolory ciepłe kojarzą się z gorącem i wrażeniem bliskości. Przykładami takich barw są czerwienie i żółcienie, ich kolory trzeciorzędne i - niekiedy - drugorzędne. Barwa traci ciepło, gdy w mieszance zaczyna dominować błękit. Jednak błękitna zieleń może wydawać się ciepła, gdy zestawi się ją z czystym błękitem. Temperatura barwy często zależy od zestawienia. Sposób, w jaki postrzegamy czy "czujemy" barwę, często zależy też od skojarzeń wizualnych, na przykład błękitu z zimą, żółcieni ze słońcem, czerwieni z krwią i przemocą, zieleni ze wzrostem, fioletu z tajemnicą, czerni ze śmiercią, bieli z czystością.
Kolory zimne towaszyskie barwy, które stwarzają wrażenie chłodu i odległości, jak błękit, błękitnawozielony i szary. Barwy te wykorzystuje się w obrazach takich jak pejzaże zimowe, pejzaże morskie i sceny nocne. Używa się ich także, by stworzyć złudzenie odległości, na przykład od gór czy nieba. Kolory zimne wykorzystujemy do tworzenia nastrojów malarskich: romantycznych, tajemniczo-fantazyjnych czy spokojnych.
Kolory neutralne to takie, które neutralizują się po zmieszaniu z barwami dopełniającymi, czyli leżącymi dokładnie po przeciwnej stronie koła kolorystycznego. Na przykład czerwień i zieleń: zależnie od proporcji w mieszance, jeden lub drugi kolor zblaknie i zszarzeje. Dzięki zneutralizowaniu barwy unika się nieprzyjemnych wibracji optycznych, które powstają czasem po nałożeniu na siebie niektórych kolorów. Interesujące w łączeniu barw z przeciwległych stron koła jest to, że jeśli zmieszamy w równych proporcjach trzy kolory trzeciorzędne, uzyskamy czerń.